Toen de Participatiewet in 2015 met veel bombarie werd aangekondigd, leek het een goed idee: zoveel mogelijk mensen mee laten doen op de arbeidsmarkt zou immers goed zijn voor zowel burger, werkgevers als overheid. Nu, zes jaar verder, is de conclusie helder: de Participatiewet is mislukt. Ruim 1 miljoen mensen willen én kunnen op enige manier werken, maar slagen er niet in om aan duurzaam en betaald werk te komen; zélfs niet in een krappe arbeidsmarkt. Hoe moet het nu verder? Want met het doel van de wet – meer mensen aan het werk krijgen – is niks mis.
De Participatiewet die meer mensen met een uitkering aan het werk moest helpen, haalde in de praktijk nauwelijks iets uit, en vergrootte in sommige gevallen zelfs de afstand tot de arbeidsmarkt. Het systeem werd juist nog ingewikkelder en de sociale werkplaatsen mochten geen nieuwe mensen meer aannemen.
"Als je de echte waarde van werk niet centraal stelt in een systeem, dan blijf je zitten op - zoals de WRR het noemt - het afschrijven van mensen met een uitkering," zegt Ton Wilthagen. "Maar dat is niet het type rechtvaardigheid dat wij zoeken. Wij zoeken contributieve rechtvaardigheid: een samenleving is rechtvaardig als iedereen op z'n eigen manier kan meedoen met zinvol werk. Dat is de verschuiving die moet plaatsvinden."
Naar aanleiding van het whitepaper "De arbeidsmarkttransitie. Naar meer waarde en meer werk" van Ton Wilthagen en Marieke Stolp, organiseerden NSvP, NIAS en De Balie een debatavond over het belang van arbeidsparticipatie, de parallelle arbeidsmarkt, en de beste manieren om talent te benutten. Wat houdt waardevol werk eigenlijk in? En welke systemische veranderingen zijn nodig om wél tot een inclusieve arbeidsmarkt te komen? Wat willen we een nieuw kabinet meegeven? Onder de deskundige leiding van moderator Tim Wagemakers schoven aan tafel aan:
- Ton Wilthagen (Hoogleraar Institutioneel-juridische aspecten van de arbeidsmarkt aan de Universiteit van Tilburg, auteur whitepaper "De arbeidsmarkttransitie. Naar meer waarde en meer werk").
- Sonia Sjollema (Arbeidspsycholoog, directeur NSvP)
- Laura Bliek (Vertegenwoordiger stichting Wij Staan Op!, juridisch adviseur)
- Stella de Swart (Armoede- en schuldenexpert, auteur van het boek "Armoede krijg je gratis!")
- Rutger Groot Wassink (Wethouder Sociale Zaken, Diversiteit en Democratisering, Amsterdam)
- Dennis Wiersma (Staatssecretaris (dem.) Sociale Zaken en Werkgelegenheid, VVD)
- Martine Schuijer (Directeur stichting Nederland Onderneemt Maatschappelijk!, VNO-NCW)
De volledige opname van de debatavond op 6 oktober 2021 in De Balie is hier terug te kijken.
Lees hier een perssamenvatting van het whitepaper "De arbeidsmarkttransitie" van Ton Wilthagen en Marieke Stolp.
Het complete whitepaper downloaden - inclusief de prachtige illustraties van Rosa Snijders - kan ook.
Liever een papieren versie ontvangen? Stuur een mailtje naar info [at] nsvp.nl met je adres en we sturen kosteloos een exemplaar toe.
