In 2025 zijn er naar verwachting zo´n 43 miljoen platformwerkers. Maar wat zijn platformwerkers nu eigenlijk en waarom is deze trend in opspraak? En hoe kan het wel bijdragen aan inclusieve werkgelegenheid? Voor degenen die in een grote stad wonen, zijn platformwerkers hoogstwaarschijnlijk niet onbekend. Straten zien blauw van maaltijdbezorgers zoals die van Flink en UberEats. Maar platformwerk omvat veel meer dan maaltijden bezorgen.
Platforms zijn online plekken waar vraag en aanbod laagdrempelig bij elkaar gebracht worden. Denk aan websites waar je schoonmaakdiensten, personenvervoer of oppasklussen kunt vinden en aanbieden. Als consument maak je er vaker gebruik van dan je denkt; via Amazon bestel je pakketjes, boodschappen laat je bezorgen door Picnic, eten bestel je bij Thuisbezorgd, bijbanen vind je via YoungOnes en freelancers vinden klussen via platforms als Freelance.nl.
Er is dus ontzettend veel gevarieerd werk dat via platforms aangeboden wordt. Daarmee bestaan ook grote verschillen tussen platformwerkers onderling: in hun niveau van vaardigheden, de diensten of producten die zij aanbieden, de duur van de klus die zij aannemen, de sector waarvoor zij werken, etc. Een dierenoppas heeft andere vaardigheden dan een freelance vertaler, en iemand die af en toe in de horeca wil werken heeft andere werkwensen dan een illustrator die via een platform internationale opdrachten probeert te werven.
De uitdagingen
Ondanks de onderlinge verschillen hebben platformwerkers over het algemeen één ding gemeen: zij hebben relatief weinig zekerheid wat betreft hoeveelheid werk en inkomen. Platformwerkers hebben veelal geen arbeidscontract en krijgen per klus betaald. Dit geeft weinig zekerheid en bovendien dragen zij zelf de risico´s voor arbeidsongeschiktheid. Als een bezorger bijvoorbeeld zijn enkel breekt en daardoor geen pakketjes kan rondbrengen, heeft hij ook geen inkomsten. Dit maakt dat politici en belangenorganisaties de trend van platformwerk zorgelijk vinden. Door de zorgen rondom veiligheid, verzekeringen en eerlijke vergoeding van platformwerkers zijn er zelfs vakbonden die rechtszaken aangespannen hebben tegen platforms zoals Uber en Deliveroo.
De kansen
Maar platforms maken ook veel soorten werk laagdrempelig toegankelijk. Tijd- en locatieongebonden klussen kunnen juist voor mensen die het lastig hebben op de reguliere arbeidsmarkt een uitkomst bieden. Platformwerkers zijn niet afhankelijk van een werkgever die verwacht dat ze een bepaald aantal uur per week werken. Zij hebben veel meer autonomie en kunnen zelf bepalen hoeveel uur per dag, week of maand ze willen werken. Ook kunnen ze zelf bepalen welke klussen ze aannemen en deze losse, kleine klussen zelfs ´stapelen´ zodat er toch een volwaardig inkomen ontstaat. Dit biedt een uitkomst voor mensen van wie hun lichaam of privéleven het bijvoorbeeld niet toelaten om structureel een bepaald aantal uur te werken.
Daarnaast zijn platformwerkers niet afhankelijk van een sollicitatieprocedure en kunnen ze zo de gevraagde ervaringseisen omzeilen. Zo krijgen ook mensen zonder sterk cv of met ´bagage´ de kans om makkelijker betaald werk te vinden. Om deze kansen in de praktijk te onderzoeken, hebben NSvP en SBCM een challenge uitgeschreven waarbij drie initiatieven een innovatiesubsidie ontvingen om hun platform in de praktijk te testen.
Bekijk onderstaande video van CurrentWerkt – één van bovengenoemde drie initiatieven - om een idee te krijgen van een inclusief platform.
Praat mee over de kansen voor een inclusieve arbeidsmarkt Ben je benieuwd naar platformwerk en hoe je hiermee kunt omgaan? Bijvoorbeeld als gemeente, werkbedrijf of belangenorganisatie? Laat je inspireren op 20 april tijdens het gratis symposium ´Platformwerk – het kan ook anders!´. Samen kijken we naar de kansen van platformwerk voor een inclusieve arbeidsmarkt. Ontdekken wat er al bestaat op het gebied van inclusieve platforms? Bekijk de terugblik (tekst, video, powerpoints) van het symposium: Platformwerk - Het kan ook anders! dat NSvP en SBCM samen organiseerden op 20 april 2023.
