Hoe kunnen organisaties en zzp’ers de samenwerking zo inrichten dat de organisatie optimaal gebruik maakt van de expertise van zzp’ers én tegelijkertijd de (ontwikkel)behoeften van de zzp’ers vervult? Sjanne Marie van den Groenendaal is promovenda aan de Tilburg University en ontving in 2020 de PhD Innovatiebeurs van de NSvP. Mede dankzij deze beurs heeft zij een praktische toolkit ontwikkeld die bewustwording rondom de arbeidsrelatie tussen organisatie en zzp'ers creëert bij alle betrokkenen. Tegelijkertijd biedt het een handvat voor het vormen van een visie en een daarop gebaseerd stappenplan. Organisaties kunnen er direct mee aan de slag om de arbeidsrelatie met zzp'ers te optimaliseren. Dit is het eerste blog - met onderaan de eerste Kennisclip uit de toolkit.
Dé zzp’er bestaat niet
Nederland telt op dit moment meer dan 1,3 miljoen zzp’ers. Ondanks het groeiend aantal zzp’ers, worden zij in de media nog te vaak neergezet als één grote groep. Voorbeelden hiervan zijn ‘Zzp’er is minder bereid om te investeren in scholing dan werknemer’ of ‘Zzp'ers willen het liefst klein blijven’. Best gek dat zo’n grote groep werkenden op de arbeidsmarkt in één hokje worden geplaatst, toch?!
In mijn promotieonderzoek bij Tilburg University heb ik de heterogeniteit van zzp’ers in kaart gebracht. Ik heb me hiervoor verdiept in de loopbaanontwikkeling van zzp’ers en de arbeidsrelaties met opdrachtgevers. De onderzoeksresultaten toonden aan dat zzp’ers verschillen in de uitdagingen die zij in hun loopbaan tegenkomen en de manier waarop ze daar mee omgaan. Inzicht in de diversiteit van zzp’ers is belangrijke kennis voor HR-professionals. De diversiteit is van grote invloed op de arbeidsrelaties tussen zzp’ers en opdrachtgevers.
Goed opdrachtgeverschap
Onderzoek van ZiPconomy laat zien dat 54% van de organisaties goed opdrachtgeverschap vertaalt in het aansturen op een optimale samenwerking waarin het leveren van betere prestaties het doel is. Veel minder frequent zien organisaties goed opdrachtgeverschap als een middel om zelfstandigen aan zich te binden (11%) of bij te dragen aan de duurzame inzetbaarheid van zzp’ers (9%). Dit is problematisch.
Wanneer de duurzame inzetbaarheid van zzp’ers ondergeschikt is, heeft dit gevolgen voor het aantal zzp’ers op de arbeidsmarkt dat aantrekkelijk is voor organisaties om in te huren. Zzp’ers worden immers vaak ingehuurd voor hun expertise en rijke ervaringen en spelen een belangrijke rol in het verhogen van de flexibiliteit en wendbaarheid van organisaties. Kortom, het waarborgen van de duurzame inzetbaarheid van zzp’ers is ook van groot belang voor opdrachtgevers.
HR-vraagstukken
Wanneer we inzoomen op hoe ‘goed opdrachtgeverschap’ plaatsvindt in de arbeidsrelaties met zzp’ers, stoten we op een aantal HR-gerelateerde vraagstukken. In mijn onderzoek merkte ik op dat organisaties vaak zoekende zijn naar hoe zij de arbeidsrelatie met zzp’ers het beste kunnen vormgeven. Wanneer een organisatie besluit zzp’ers in te huren, wordt veel aandacht besteed aan contracteren en het voldoen aan wet- en regelgeving. HR-beleid gericht op het socialiseren en de professionele ontwikkeling van zzp’ers blijft echter vaak achterwege. Terwijl het algemeen bekend is hoe belangrijk goed HR-beleid is voor het aantrekken en motiveren van talentvolle mensen in de organisatie.
Doordat er in onvoldoende mate vanuit een HR-perspectief wordt gekeken naar de arbeidsrelaties met zzp’ers gaan waardevolle kansen verloren. Zo verliezen opdrachtgevers veel tijd en geld in het steeds opnieuw moeten zoeken naar zzp’ers. En als de zzp’er dan is gevonden, wordt zijn of haar expertise onvoldoende benut. Dit kan écht anders!
Een HR-perspectief op arbeidsrelaties met zzp’ers
Door de arbeidsrelaties met zzp’ers vanuit een HR-perspectief te bekijken, ontstaan er mogelijkheden om de arbeidsrelaties in te richten op een manier waarop niet alleen organisatiedoelen worden behaald, maar er tegelijkertijd ook wordt geïnvesteerd in de duurzame inzetbaarheid van zzp’ers. Hoe kunnen HR-professionals de arbeidsrelaties met zzp’ers optimaliseren? Kleine aanpassingen in de arbeidsrelaties met zzp’ers kunnen al snel een groot verschil maken, het vraagt alleen om een frisse blik vanuit een HR-perspectief.
Toolkit voor HR-professionals
Om HR-professionals te inspireren op basis van inzichten uit wetenschappelijk onderzoek, heb ik een toolkit ontwikkeld waarin ik inzoom op HR-activiteiten die waardevol kunnen zijn in het optimaliseren van de arbeidsrelaties met zzp’ers. In de volgende blog deel ik de eerste praktische tips. Stay tuned!
Onderdeel van de toolkit zijn de Kennisclips - korte informatieve filmpjes waarin Sjanne Marie inzichten uit haar promotieonderzoek toelicht, steeds vanuit een ander perspectief. Deze inzichten en tips kun je direct toepassen in de praktijk! Waarom het waardevol is om als HR-professional meer kennis te hebben van hoe arbeidsrelaties met zzp’ers optimaal vorm te geven? Dat hoor je in Kennisclip #1.
Lees & zie ook:
Blog #2 - De loopbaanontwikkeling van zzp'ers
Blog #3 - De startmotieven van zzp'ers
Blog #4 - Loopbaanpaden van zzp'ers
