Onderzoek naar de voordelen van ADHD op de werkvloer, samenwerking tussen mens en algoritme bij personeelsselectie en vrouwelijk leiderschap in hybride werkomgeving zijn de onderwerpen van de winnende scripties bij de David van Lennep Scriptieprijs 2024. Op 7 februari '24 maakte de onafhankelijke jury – dit jaar bestaande uit prof. dr. Dimitri van der Linden, dr. Diana Rus en dr. Jessie Koen – de drie winnaars bekend. De winnaars ontvangen een geldprijs van respectievelijk € 2.000, € 1.500 en € 1.000.
1e prijs: Franziska Linn (Vrije Universiteit Amsterdam), die onderzoek deed naar algoritmische besluitvorming bij personeelselectie.
2e prijs: Shagun Thakur (Universiteit Maastricht) voor haar onderzoek naar vrouwelijk leiderschap bij hybride en online werken.
3e prijs: Georgia de Lima Zanella (Universiteit van Amsterdam) voor haar onderzoek naar divergent denken en creativiteit op het werk bij mensen met ADHD, en de voordelen hiervan voor organisaties.
Retaining the Hiring Professional in Employee Selection through a Mechanical Synthesis Approach.
1e prijs: Franziska Linn, Vrije Universiteit Amsterdam
Wij denken vaak dat we heel goede besluitvormers zijn, en in sommige opzichten zijn we dat ook. Maar wat onderzoek ook heeft aangetoond, is dat we het moeilijk vinden om informatie uit verschillende bronnen te integreren en dat we vooroordelen hebben bij het nemen van beslissingen over het aannemen van personeel. Er wordt steeds vaker geëxperimenteerd met algoritmische besluitvorming, ook bij personeelsselectie. Een van de nadelen is dat recruiters weinig invloed meer uitoefenen op de besluitvorming en dat de ervaring van autonomie afneemt. In dit onderzoek worden drie vormen van besluitvorming vergeleken: de menselijke (holistische) benadering, de beslissing door het algoritme waarin de mens helemaal is uitgesloten, en de mechanische synthesebenadering waarin mens en algoritme beiden hun rol hebben. Het onderzoek van Franziska toont aan dat de mechanische synthesebenadering beter werkt dan de holistische én beter dan de zuivere algoritmebenadering én dat de recruiters hun gevoel voor autonomie behouden.
Franziska’s onderzoek werd gebaseerd op echte sollicitanten, wat betekende dat Franziska de prestatievoorspellingen kon vergelijken met de werkelijke prestaties nadat de werknemers 3 maanden aan het werk waren. Het onderzoek levert directe en bruikbare informatie over hoe personeelsselectie kan worden geoptimaliseerd, en kan meer in het algemeen iets zeggen over hoe mensen en machines kunnen samenwerken bij het nemen van dit type beslissingen. Download de scriptie >>
Navigating the ‘New Normal:’ Understanding Women Leadership in a Hybrid Work Environment.
2e prijs: Shagun Thakur, Maastricht University
Shagun onderzocht vrouwelijk leiderschap in een hybride werkomgeving- meer specifiek onderzocht zij de verschillen in agentisch gedrag (dominant, assertief, ambitieus en zelfverzekerd) en communaal gedrag (coöperatief, vriendelijk, gevoelig en zorgzaam) in virtuele (op afstand) en face-to-face werksituaties. Genderongelijkheden op het werk bestaan nog steeds - vrouwelijke leiders hebben vaak te maken met een zogenaamde double bind, die hen dwingt om te gaan met de tegenstrijdigheid tussen stereotype verwachtingen van vrouwen om gemeenschappelijk (of coöperatief en empathisch) gedrag te vertonen en leiderschapsrollen die traditioneel juist het tegenovergestelde vereisen: agentisch (of assertief) gedrag. De bevindingen van Shagun laten zien dat in online vergaderingen vrouwelijke leiderschapsgedrag als meer agentic werd ervaren: in een virtuele omgeving is de communicatie directer en ontbreken subtiele non-verbale signalen. Hierdoor probeerden zij bewust om in face-to-face werksituaties meer communaal gedrag te vertonen.
In een hybride situatie ontstaat hierdoor een androgyne leiderschapsstijl. Dit werd door hun medewerkers zeer gewaardeerd. Maar dat niet alleen: in de literatuur wordt erkend dat een dergelijke leiderschapsstijl zeer effectief is, omdat het leidt tot veelzijdiger, flexibeler en inclusiever leiderschap.
Het onderzoek werd beloond met de tweede prijs, omdat het een belangrijke theoretische bijdrage levert aan het vakgebied van leiderschap, maar ook omdat het in de praktijk een leidraad kan zijn voor aspirant vrouwelijke leiders die hun weg zoeken in moderne hybride werkomgevingen. Download de scriptie >>
How ADHD employees can be an asset to organizations: The role of creative extrinsic motivation and self-efficacy in the relationship between ADHD symptoms and workplace divergent thinking.
3e prijs: Georgia de Lima Zanella, Universiteit van Amsterdam
Waar de meeste literatuur zich richt op de negatieve gevolgen van ADHD op werk (zoals een lager inkomen, minder welzijn van de werknemer en een lagere werkprestatie), onderzocht Georgia een mogelijk voordeel: meer divergent denken, oftewel het vermogen om met veel nieuwe ideeën te komen. Het houdt in dat je creatief en "buiten de gebaande paden" denkt, vaak meerdere mogelijke oplossingen of perspectieven verkent zonder snel op één antwoord uit te komen. Het is als zodanig een belangrijke voorloper van creatieve prestaties en organisatorische innovaties. Uit Georgia’s onderzoek blijkt dat de hoogste mate van divergent denken op de werkplek ontstaat wanneer ADHD-symptomen, creatieve motivatie en geloof in eigen kunnen allemaal hoog zijn.
Georgia’s onderzoek heeft belangrijke implicaties voor het benutten en waarderen van diversiteit op de werkvloer. Het biedt een tegenwicht aan de overwegend negatieve beeldvorming van de gevolgen van ADHD op de werkvloer en benadrukt de voordelen van divergent denken en creativiteit voor organisaties. De jury was bovendien onder de indruk van de omvang van de steekproef. Georgia heeft 253 werknemers in haar onderzoek betrokken, waaronder een zeer moeilijk te vinden sub-steekproef van 75 werknemers die formeel gediagnosticeerd waren met ADHD. Download de scriptie >>
Alle genomineerden van dit jaar én hun scripties staan op deze pagina. Meer informatie over de David van Lennep Scriptieprijs en eerdere edities vind je hier.
De David van Lennep Scriptieprijs, genoemd naar de grondlegger van de NSvP, wordt sinds 1997 jaarlijks uitgereikt aan de drie beste mastertheses op het gebied van mens, werk en organisatie. David Jacob van Lennep (1896-1982) wordt beschouwd als een van de pioniers van de psychotechniek (later de Arbeids- en Organisatiepsychologie) in Nederland. Hij wordt gezien als een klassiek psycholoog, een waarnemer van het menselijk gedrag – maar hij wilde kandidaten niet alleen van een psychologisch etiket voorzien, maar hen juist benaderen als 'medemensen die zelf verantwoordelijk zijn voor datgene wat zij van hun leven wensen te maken'.
De Scriptieprijs, die jaarlijks door de stichting NSvP I Innovatief in Werk wordt uitgereikt, beloont onderzoek dat bijdraagt aan een menswaardige toekomst van werk, waarin ieders talent telt en technologie vóór mensen werkt en de kansenongelijkheid tussen mensen verkleint. De scripties worden door de universiteit genomineerd, met inhoudelijke motivatie door de hoogleraar. Een onafhankelijke jury uit het vakgebied wijst de winnaars aan.
