arbeidsmarkt

Roland Blonk (hoofdonderzoeker bij TNO, en bijzonder hoogleraar aan de Universiteit Tilburg) is vanaf 1 februari 2021 NSvP-fellow aan het NIAS instituut. Zijn fellowshiponderzoek geeft hem ruimte om terug te blikken op twintig jaar onderzoek én vooruit te kijken. Door onderwerpen vanuit gedragsperspectief te onderzoeken, en deze te plaatsen naast het economisch perspectief ontstaat een bredere, meer menselijke context. "Mijn verhaal gaat over de professional: is die voldoende toegerust en krijgt hij de ruimte om echt aandacht aan een werkzoekende te besteden?”

“Hoe kunnen organisaties en zzp’ers de samenwerking zo inrichten dat de organisatie optimaal gebruik maakt van de expertise van zzp’ers én tegelijkertijd de (ontwikkel)behoeften van de zzp’ers vervult?” Dit is de centrale vraag in het onderzoek van Sjanne Marie van den Groenendaal - in 2020 ontving zij de PhD Innovatiebeurs van de NSvP waarna zij een praktische toolkit ontwikkelde die bewustwording rondom de arbeidsrelatie tussen organisatie en zzp'ers vergroot bij alle betrokkenen. Tegelijkertijd biedt het een handvat voor het vormen van een visie en een daarop gebaseerd stappenplan. Organisaties kunnen er direct mee aan de slag om de arbeidsrelatie met zzp'ers te optimaliseren. 

In dit laatste vervolgartikel over platformwerk staat autonomie als basale menselijke behoefte centraal. De platformeconomie wordt altijd geprezen om de grote autonomie en flexibiliteit die platformwerkers zouden genieten. Maar is dit wel echt het geval? Zijn platformwerkers wel echt in staat autonome keuzes te maken?

Om mee te kunnen doen in deze samenleving is niet alleen een juiste opleiding belangrijk; het draait ook om toegang tot financieel, sociaal en cultureel kapitaal en een stevig netwerk. Juist deze toegang is steeds schever verdeeld: kinderen van hoog opgeleide ouders worden alsmaar kansrijker, terwijl voor kinderen van meer praktisch opgeleide ouders het tegenovergestelde geldt. Vijf maanden lang deed hoogleraar arbeidseconomie Joop Schippers als NSvP/NIAS-fellow onderzoek naar deze problematiek.

Werken in de platformeconomie betekent dat je werkt, aangestuurd of gematched wordt via computer, mobiele app of AI. Het lijkt erop of mensen daarin vooral in hun eentje arbeid verrichten – zonder collega’s of managers. Los van een sociale werkomgeving. Of platformwerk kan voorzien in de menselijke behoefte van verbondenheid is dus een interessante kwestie.Kan het werken voor arbeidsplatforms iemand een positieve werkidentiteit verlenen? Met andere woorden: kun je iets zijn als platformwerker of ben je voornamelijk een paar benen, handen en een hoofd?

Leven Lang Ontwikkelen (LLO) richt zich op het stimuleren van een actieve houding ten opzichte van leren en ontwikkelen: van ‘repareren’ naar ‘vooruitkijken’ met als doel ervoor te zorgen dat mensen ‘vitaal, flexibel en duurzaam inzetbaar zijn op de arbeidsmarkt’. Een proactieve inzet op ontwikkeling kan voorkómen dat mensen werkloos worden of uitvallen door veranderingen in het werk en verschuivingen op de arbeidsmarkt. Het lectoraat Dynamische Talentinterventies van Fontys deed onderzoek naar deze ‘vooruitkijkers’ en bundelde de praktijkvoorbeelden in een inspiratiebundel.

Floris de Krijger onderzocht de manipulatieve controlesystemen van online platform bezorgdiensten als Deliveroo and Uber Eats. Omdat fietskoeriers de hele dag door allerlei kleine keuzes maken, krijgen zij het gevoel meer invloed te hebben op de hoogte van hun inkomen dan in werkelijkheid het geval is. "Ik was vaak geneigd mijn lage inkomen te relateren aan de werkstrategieën die ik elke dag toepaste op de fiets, in plaats van verhaal te halen bij mijn platform-werkgevers zelf.” Floris won voor zijn onderzoek de David van Lennep Scriptieprijs 2019.

Kun je als platformwerker leren en ontwikkelen? Arbeidsplatforms hebben de schijn tegen als het gaat om hun aandacht voor de ontwikkelbehoeftes van de individuele, vaak anonieme uitvoerders van werk. Toch doen ook arbeidsplatforms vaak wel iets aan instructie, online training of ontwikkeling. Deel 2 over Werken in de platformeconomie: over (informeel) leren, certificeren, vaardigheden ontwikkelen.

Nu we weer vooruitkijken naar werken op kantoor, is de vraag hoe we dit op een productieve en gezonde manier kunnen doen. Hoe kan HR de veerkracht van organisaties en de arbeidsmarkt ondersteunen? Aan de slag met drie corona-challenges voor de middellange termijn.

Als wij ons hard willen maken voor waardevol werk in een digitale wereld, waarin platforms in toenemende mate vraag en aanbod op de arbeidsmarkt aan elkaar verbinden, moet eerst duidelijk worden waar precies de schoen wringt. In een reeks artikelen wordt stap voor stap ingegaan op de gebreken en mogelijkheden van platformwerk, gekoppeld aan menselijke basisbehoeften. Een introductie.