arbeidsmarkt

Veerkracht is het vermogen om op een schok te anticiperen, om te herstellen en terug te keren naar de normale toestand. Maar we zijn ook in staat om als maatschappij uiteindelijk sterker en beter te worden, zelfs van een uitzonderlijke crisis als gevolg van de corona-uitbraak. Een artikel door Ton Wilthagen (Tilburg Universiteit, NSvP/NIAS-fellow) en Paulien Bongers (TNO, Amsterdam UMC).

Met het rapport Het betere werk. De maatschappelijke opdracht opende de WRR dit jaar de discussie over de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt met een belangrijke boodschap: we moeten mensvriendelijker worden, meer oog hebben voor de menselijke aspecten van werk en economische groei niet als doel op zich zien. Goed werk draagt bij aan brede welvaart en sociale samenhang. “Ons doel moet niet zijn de meest competitieve economie te hebben maar de beste plek om te werken”. Dat betekent goed werk voor iedereen die kan en wil werken.

Wat is er nodig voor een inclusieve benadering van Leven Lang Ontwikkelen? Niet iedereen leert even makkelijk en niet iedereen is in de gelegenheid om te leren. Uit onderzoek blijkt bovendien dat de investering in opleiding en ontwikkeling scheef is verdeeld. Hoe werken onderwijs en praktijk samen om informeel leren en on the job training te verbeteren? Hoe maken we leren en ontwikkelen aantrekkelijk en toegankelijk voor alle werkenden? Een weergave van de resultaten uit de werksessie van de Dag van de Inclusieve Arbeidsmarkt.

Om mee te kunnen doen in deze samenleving is niet alleen een juiste opleiding belangrijk; het draait ook om toegang tot financieel kapitaal, sociaal/cultureel kapitaal en een stevig netwerk. En juist deze toegang is steeds schever verdeeld. Vijf maanden lang deed hoogleraar arbeidseconomie Joop Schippers als NSvP/NIAS-fellow onderzoek naar deze problematiek. Hij beschreef zijn bevindingen in een toegankelijk whitepaper ‘Jongeren en de arbeidsmarkt van (over)morgen’.

Matching op de arbeidsmarkt vindt vaak plaats op basis van harde functie-eisen. Als je echter niet over het juiste papiertje of ervaring beschikt, wordt de kans op toetreding tot een gewenste functie lastig. Ook de vaak smalle definiëring van “geschiktheid”, beeldvorming en onbewuste biases spelen een belangrijke rol in werving- en selectieprocessen. In het zoeken naar het ‘schaap met de vijf poten’ zien werkgevers mensen met een afstand tot werk snel over het hoofd. Kunnen nieuwe technologieën of nieuwe vormen van matching dit doorbreken? 

Martine Maes (interventiekundige en begeleider van leer- en veranderprocessen) deelt inzichten uit haar praktijk rondom leren, ontwikkelen en veranderen in organisaties. Ze zet er vijf op een rij: Ontwikkelen ≠ opleiding volgen, eigen regie moet je leren, bewustwording en anders organiseren, samen blijvend ontwikkelen, anders kijken als iets niet werkt.

Jongeren worden gezien als de dragers van de toekomst, maar geleidelijk wordt duidelijk dat de samenleving wel erg sterk steunt op hun inzet en flexibiliteit. Wat heeft de arbeidsmarkt van de toekomst voor jongeren in petto? Welke eisen worden aan jongeren gesteld? Wie zijn potentieel succesvol op de arbeidsmarkt van morgen en wie lopen het risico tussen wal en schip te vallen? En wat kunnen we doen om iedereen binnenboord te houden?

Prof. dr. Ton Wilthagen gaat in de periode februari - juni 2020 op zoek naar een model voor een meer inclusieve arbeidsmarkt. Hij doet dit tijdens het NSvP/NIAS-fellowship, waarin hij wetenschap en maatschappij verbindt. Uitgangspunt van de studie is dat participatie in betaald werk veel meer waarde heeft dan alleen inzet van arbeid en loon. Mensen die werken voelen zich gezonder en gelukkiger en hebben een groter netwerk dan mensen die niet aan de slag zijn. Bovendien is er in de samenleving veel behoefte aan producten en diensten die nu niet worden geleverd en die niet als werk tellen.

De NSvP, Goldschmeding Foundation en Instituut Gak organiseren op maandag 4 november 2019 de Dag van de Inclusieve Arbeidsmarkt. Tijdens dit symposium maken we de stand van zaken op rond de inclusieve arbeidsmarkt. Daarbij zoeken we met maatschappelijke organisaties, werkgevers, beleidsmakers en onderzoekers een concreet antwoord op de vraag welke praktische stappen er moeten worden ondernomen om de Nederlandse arbeidsmarkt inclusiever te maken.

Algoritmes die sollicitatiebrieven beoordelen. Voice-assistants die het sollicitatiegesprek overnemen. Het voorspellen van de perfecte kandidaat voor een vacature. De mogelijkheden van AI voor werving en selectie van werknemers lijken eindeloos. Hoe ziet de toekomst van deze ontwikkeling eruit? En hoe faciliteert – of frustreert – AI de diversiteit op de arbeidsmarkt?