Valentijns-symposium Love to Learn

Valentijns-symposium 14 februari 2017, in De Nieuwe Liefde in Amsterdam

Op Valentijnsdag 2017 kwamen meer dan 80 deelnemers in De Nieuwe Liefde in Amsterdam bij elkaar om stil te staan bij het thema Love to Learn. Dat Leven Lang Leren belangrijk is lijdt geen twijfel. Maar hoe komen we van moeten leren naar willen leren? Hoe komen we tot een re-framing van Leven Lang Leren op een manier waarbij iedereen de liefde verklaart aan leren en ontwikkelen?

Het volgen van een opleiding vandaag biedt jongeren geen garantie dat het beroep waarvoor zij worden opgeleid straks nog bestaat. Bovendien zullen ook nieuwe banen ontstaan waarvan wij nu geen weet hebben en waarvoor wij dus ook moeilijk kunnen opleiden. Steeds vaker gaat het over het belang van 21e-eeuwse vaardigheden die aankomende werkenden minder kwetsbaar zouden maken voor de flexibele wijze waarop werk zich ontwikkelt.

En toch blijft het onduidelijk wat die toekomstvaardigheden precies inhouden, hoe je ze kunt leren en waar je deze opdoet:

• Hoe kunnen we jongeren voorbereiden op een dynamische arbeidsmarkt?
• Welke vaardigheden moeten jongeren en werkenden ontwikkelen om bij te blijven tijdens hun loopbaan?
• Hoe leiden we op voor nog niet bestaande beroepen?

Tijdens het symposium leidde Véronique Timmerhuis, algemeen secretaris en directeur van de SER de achtergrond van de huidige Skills discussie in. Juliette Walma van de Molen , hoogleraar Universiteit Twente, maakte duidelijk welke denkvaardigheden, houdingen, motivaties en zelfbeelden ten grondslag liggen aan een Leven lang Leren. Paul Kirschner, hoogleraar Open Universiteit, legde de nadruk op digitale geletterdheid en informatiemanagement als basis voor leren en blijven leren via internet.

Meedoen met de Skillls-Challenge 2017? www.skiLLLs.nl
Tenslotte presenteerden de NSvP en Stichting Instituut Gak de SkiLLLs Challenge die tijdens het symposium werd gelanceerd. Bent u geïnspireerd geraakt tijdens het Valentijns-symposium en wilt u de Skillls-challenge aangaan, klik dan hier om u in te schrijven! U kunt zich inschrijven tot 30 maart 2017.Drie winnaars ontvangen elk € 20.000 als co-financiering om hun aanpak in de praktijk vorm te geven.!

Inhoudelijk verslag van de presentaties en de workshops 

De dag werd geopend door Véronique Timmerhuis, algemeen secretaris en directeur van de SER. Zij sprak over het belang van leren in een snel veranderende omgeving waarin onder andere globalisering, digitalisering, verduurzaming, en vergrijzing voorkomen, en hoe het leren in de toekomst er dan uit ziet.  

Vervolgens maakte Juliette Walma van der Molen, hoogleraar Universiteit Twente, duidelijk welke denkvaardigheden, houdingen, motivaties en zelfbeelden ten grondslag liggen aan een leven lang leren. Leren in de 21e eeuw vergt het ontwikkelen van een breder scala aan vaardigheden. Niet alleen het leren omgaan met de nieuwe media en het verwerken van grotere delen informatie, maar ook leervaardigheden die zowel toekomstbestendig als vakoverstijgend zijn. In het huidige onderwijs ligt de focus vaak op een smalle benadering van leren waarin we passief kennis onthouden en reproduceren, in plaats van de geleerde kennis en vaardigheden ook in de praktijk te brengen. Daartegenover staat en brede benadering van leren waarin onder andere evaluatie, kritisch denken, creativiteit en gedrevenheid samenkomen om zo vakoverschrijdende en zelfgekozen projecten uit te kunnen voeren. Juist in dit brede denken waarin denkvaardigheden, houdingen, motivaties en zelfbeelden samenkomen, kunnen talenten ontwikkeld worden.

Paul Kirschner, hoogleraar aan de Open Universiteit, stond met name stil bij de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. Niet alleen leiden we nu op voor beroepen die straks niet meer bestaan, ook komen er nieuwe beroepen bij waar we nu nog geen weet van hebben. In deze vierde industriële revolutie zal ook meer non-routinematig en cognitief werk door computers overgenomen kunnen worden. Jongeren zullen niet alleen bij moeten blijven in hun vak maar ook moeten leren voor hele nieuwe functies en beroepen. De taak van het onderwijs is hierin jongeren uit te rusten met vaardigheden waarmee ook zelfgestuurd kunnen blijven leren, vooral via internet en digitale netwerken. Vaardigheden die volgens Paul Kirchner daarom vooral van belang zijn in de 21e eeuw zijn informatiegeletterdheid (het kunnen zoeken, identificeren, evalueren van de kwaliteit en betrouwbaarheid van bronnen) en effectief gebruiken van verkregen informatie en informatiemanagement (het kunnen vastleggen, beheren en delen van verkregen informatie).

Na deze opening over het belang van en wat er nodig is voor een leven lang leren, startte de verschillende workshops van Paul Kirschner, Daniel Sligte en Juliette Walma van der Molen.

Workshop Paul Kirschner
De workshop ‘opleiden voor nog niet bestaande beroepen’ werd gegeven door prof.dr. Paul A. Kirschner, hoogleraar aan de Open Universiteit. De arbeidsmarkt van nu zal in rap tempo veranderen. Zo zullen er, naar aanleiding van machine-learning en de opkomst van big-data, naar schatting 97% van de administratieve banen worden overgenomen door computers en het menselijke kapitaal zal achteruit gaan. Het ontwikkelen van 21e eeuwse vaardigheden zoals informatiegeletterdheid en informatiemanagement is dus nodig. Paul Kirschner verzamelde daarom aan de hand van oordelen van experts 240 oplossingen voor het opleiden van jongeren voor niet bestaande banen.  Deelnemers in deze interactieve workshop gingen aan de slag met Group Concept Mapping Procedure (GCMP) om een aantal gesuggereerde oplossingen te beoordelen op het belang en haalbaarheid. De aanpak bood ruimte voor discussie en gaf zicht op vernieuwende ideeën over toekomstbestendig leren. Een voorbeeld van een idee dat uit de workshop naar voren kwam, is het stimuleren van leren dat aansluit bij de belevingswereld van jongeren door middel van gaming.

Workshop Juliette Walma van der Molen
In de workshop van prof.dr. Juliette Walma van der Molen liet zij zien welke effecten het trainen van je mindset in het onderwijs kan hebben. Met een mindset training blijkt een fixed mindset om te buigen naar een growth mindset wanneer je meer geloof in de eigen ontwikkelmogelijkheden en meer zelfvertrouwen creëert. Wanneer je een fixed mindset hebt, kunnen het vermijden van uitdagingen, twijfelen aan jezelf, kritiek op het falen, je bedreigd voelen door het succes van anderen en stereotype denkbeelden het leren in de weg staan. Wanneer deze mindset verandert in een growth mindset zullen leerlingen leren eerder zien als een uitdaging om te ontwikkelen, minder twijfelen aan eigen kunnen, succes van anderen zien als inspiratie, en minder gevoelig zijn voor stereotype denken waardoor zij blijven ontwikkelen. De weg naar een growth mindset kan in drie stappen:

1. het bewust maken van je mindset en het effect hiervan op hoe je omgaat met tegenslagen.
2. het vergroten van de algemene kennis over de plasticiteit van het brein en het omdraaien van gedachten van een fixed mindset naar een groei mindset.
3. Het bewust maken van de relatie tussen je eigen mindset en hoe je over de studiekeuze nadenkt.

Daarnaast kan de mindset die een docent zelf heeft en de bewustwording hiervan grote invloed hebben op de mindset van leerlingen en hoe de werkomgeving wordt ingericht.

Workshop Daniël Sligte
In de workshop van Daniël Sligte, adviseur HR-analytics Gemeente Amsterdam, werden de algemene principes van brainstormen uitgelegd. Er werden tips gegeven hoe je in onderwijs en organisaties creativiteit op een systematische manier kan ontwikkelen. Zowel via flexibel denken (associatie en het koppelen van concepten) als via volhardend denken (stug doorzetten en gestructureerd werken) kunnen creatieve ideeën bedacht worden. Vervolgens ging een deel van de groep in groepsverband brainstormen en een ander deel individueel. Het blijkt effectiever te zijn als je eerst even individueel nadenkt, zonder daarbij beïnvloed te worden door de ideeën van anderen, en daarna je ideeën deelt met de groep. De workshop leverde veel innovatieve ideeën hoe Leven Lang Leren beter benut kan worden.

Open space discussie
Nadat de deelnemers van het symposium interactief aan de slag zijn gegaan in de verschillende workshops, kwamen zij weer samen in de foyer om te discussiëren. Er waren verschillende stelling waarover gediscussieerd kon worden:

• Een ‘leven lang leren’ is een ideaal waar we van blijven dromen, maar dat we voor veel groepen nooit zullen bereiken - Semih Eski
• Ondernemerschap is met het groeiend aantal ZZP’ers een belangrijke toekomst-skill: Er is te weinig aandacht hiervoor in de reguliere opleiding - Harry Bakker.
• Bijna 300.000 studenten worden nu opgeleid voor werk dat in de toekomst gaat verdwijnen… Onderwijsinstellingen moeten studenten niet opleiden om een beroep te kunnen uitoefenen, maar om een professional te zijn - Sarah Detaille.
• Er is weinig aandacht voor de loopbaan skills van MBO-jongeren tijdens de opleiding - Rick van Wijk.
• Nieuwsgierigheid is de voorwaarde voor een ‘leven lang leren’, maar onze bedrijfs- en schoolsystemen ontmoedigen onze nieuwsgierigheid - Saskia Nijs.
• De ontwikkeling van digitale vaardigheden (programmeren, ontwikkelen van websites en sociale media) moet op de lagere school veel meer worden gestimuleerd - Frank Houben.
• De inzet van rolmodellen is de oplossing om andere jongeren te bereiken en te stimuleren tot een ‘leven lang leren’ - Vivianne Goedhart.
• Je moet de belevingswereld van jongeren als uitgangspunt nemen om een ‘leven lang leren’ te stimuleren - Daphne Zwartjes.
• Leren binnen je eigen werk is mogelijk - Kristel Dodde.

De overige foto's van het Valentijnssymposium zijn te vinden op onze Facebook-pagina.