“Twijfelen over je loopbaan is iets van alle generaties”, “van verkeerde keuzes leer je veel “ en “gedwongen veranderingen brengen meer positieve ontwikkelingen dan je op het eerste gezicht eerst zou denken”. Dat, en nog veel meer inzichten kwamen naar voren tijdens de NSvP-bijeenkomst 'Moeilijk kiezen'. Een verslag van een levendig zaaldebat met experts uit wetenschap en praktijk, en studenten. Het beeldverslag vindt u hier
Loopbaanontwikkeling draait om drie vragen
Sonia Sjollema, directeur van de NSvP stelt: “Bij loopbaanontwikkeling draait het om drie vragen: Wat kan ik? Wat wil ik? En hoe kan ik dat bereiken? De vraag: wat wil ik? Is eigenlijk nog het moeilijkste te beantwoorden. Ook in de HRM- en loopbaanwereld is altijd niet direct duidelijk wat mensen nodig hebben om deze vraag te beantwoorden en de goede keuzes te maken”.
Drijfveren en durven loslaten
De NSvP, in 1926 ontstaan uit een adviesbureau voor loopbaankeuzes, richt zich komend jaar met vernieuwde belangstelling op het thema. Is de twijfel over de keuze voor een opleiding of loopbaan typisch iets voor de nieuwe generatie Y? Van jongeren die geen wijs meer worden uit de vele keuzes en gebukt gaan onder de druk niet te mogen falen? Of is dat iets voor alle leeftijden? Wat belemmert je in je keuze om te doen wat je echt wilt? En wat is nodig om te ‘ontgijzelen’? De aanwezige vertegenwoordigers, van Protestgeneratie tot Screenagers, waren het verrassend eens. De dingen die nodig zijn heb je vooral zelf in de hand. De behoefte aan zekerheid, de overdaad aan keuzes, de onzekerheid over de eigen kwaliteiten en de angst om te kiezen, belemmeren dat je een positieve stap in je loopbaan zet. Om die stap wel te kunnen doen, moet je durven loslaten, lef en vertrouwen hebben in de toekomst, een persoonlijke missie formuleren, inzicht hebben in je eigen drijfveren en er dan voor gáán.
'Verkeerd kiezen' bestaat niet
Dat betekent niet dat kiezen voor een opleiding of een loopbaan gemakkelijk is. Enerzijds bieden opleidingen een vaag beroepsperspectief. Wat kun je er eigenlijk precies mee worden? Maar ook functies zijn vaak diffuus omschreven. Welke kennis en welke competenties zijn nodig om te slagen? Heb ik die echt? ‘Er is een veel betere wisselwerking nodig tussen onderwijs en arbeidsmarkt,’ stelt Alex Bunjes, voorzitter van de NSvP. ‘In het onderwijs zou meer ruimte kunnen worden gemaakt voor het begeleiden bij loopbaankeuzes en – ontwikkeling, én meer moeten worden gestuurd op het ontwikkelen van de juiste competenties. Er is daarvoor al een aantal nuttige ingrediënten aanwezig waarop kan worden ingespeeld; bijvoorbeeld de maatschappelijke stage en het moment waarop een profiel moet worden gekozen. Daarnaast kun je nog veel meer dan nu, de praktijk de school binnenhalen.’
Bestemming bereikt?
Maar ook al is er wel genoeg aandacht voor tijdens de middelbare schoolperiode dan nog lukt het veel jongeren niet zo vroeg al een keus te maken. Er zouden daarom meer momenten moeten zijn dat de koers nog kan worden omgebogen, zonder dat het idee ontstaat dat er ‘verkeerd’ is gekozen. Bijvoorbeeld na een tussenjaar of na het eerste deel van de vervolgopleiding: de propedeuse. Eigenlijk kun je niet verkeerd kiezen, zo stelt een deelnemer aan het debat. Maar dat is lastig te overzien als je jong bent.
Het huidige studiesysteem straft verkeerde keuzes af. De één kiest met een bewust doel en komt er later achter dat idee en werkelijkheid toch niet op elkaar aansluiten. Anderen komen al lerend of door toevallige ervaringen uit bij wat uiteindelijk hun bestemming is. Voor de laatste aanpak zou meer ruimte moeten zijn. Bijvoorbeeld door veel meer en eerder met de praktijk in aanraking te komen.
Jonge mensen krijgen meer ontwikkelingskansen aangeboden
Jongeren krijgen voor het ontwikkelen van hun loopbaan meer kansen aangeboden dan ouderen. Annet de Lange, Universitair Hoofddocent aan de RU stelt: ‘Maar als oudere moet je de kansen die je krijgt ook durven grijpen. Want ze zijn er. Als je ouder bent weet je beter wat je wel en niet wilt. Je hebt geleerd van je eerdere keuzes en je kent je kwaliteiten. Het is belangrijk dat je de mogelijkheden blijft zien en jezelf ‘ontgijzelt’.'
Levendige dicussie op LinkedIn-groep InnovatiefinWerk
In de LinkedIn groep InnovatiefinWerk was al voor het zaalbdebat een levendige discussie gaande over het onderwerp moeilijk kiezen. Word ook lid van de groep en praat mee!
Blogs en columns
Eén van de deelnemers aan de discussie over 'moelijk kiezen' was Marcel van Unen. Hij schreef naar aanleiding van het zaaldebat een blog 'Verkeerde keuzes maken kun je leren' Ook Arbeid- en Organisatiespsycholoog Tom Luken schreef onlangs een inspirerende column over talent en loopbaanontwikkelen
Motivatievideo
Via Annemie Schuitemaker kregen we deze video over motivatie, loopbaan en doorzetten.
Beeldverslag van het zaaldebat 'Moeilijk Kiezen' en de scriptieprijsuitreiking op 8 maart
Reageren