Hoe zorg je dat het aannemen van een Syrische vluchteling in een organisatie een succes wordt? Onderzoekers van Windesheim, De Haagse Hogeschool en Inholland, schreven een praktisch e-boek om werkgevers daarbij te helpen.
In de afgelopen periode heeft een groot aantal Syrische vluchtelingen een veilig heenkomen gezocht in Nederland. Een aanzienlijke groep werkgevers overweegt om mensen uit deze groep in dienst te nemen of heeft dat inmiddels gedaan. Soms omdat ze het als hun maatschappelijke verantwoordelijkheid zien om vluchtelingen te helpen bij het opbouwen van een nieuw leven, maar ook gewoon omdat ze mensen nodig hebben of wel wat meer diversiteit op de werkvloer kunnen gebruiken. Onderzoekers van Windesheim, De Haagse Hogeschool en Inholland hebben onderzocht hoe dat in de praktijk werkt. Ze ontvingen hiervoor financiële ondersteuning van Instituut Gak.
Het onderzoek
Voor het onderzoek naar de ervaringen van en met Syrische vluchtelingen op de werkvloer zijn interviews gehouden met werkgevers, statushouders, collega’s en andere betrokkenen bij tien organisaties, variërend van een kapsalon tot een groot bouwbedrijf. Daarnaast is met verschillende experts en ervaringsdeskundigen gesproken en is in de literatuur gezocht naar wat er al uit eerder onderzoek bekend is over dit onderwerp.
Integreren kost tijd
Misschien wel de belangrijkste conclusie uit het onderzoek is dat de integratie van Syrische vluchtelingen op het werk echt een succes kan zijn, maar dat het meestal meer tijd en aandacht vraagt dan men aanvankelijk had gedacht. En vooral ook dat die extra tijd en aandacht over een veel langere periode nodig is dan gedacht. Dat kwam voor zowel de vluchtelingen als de werkgevers en andere betrokkenen in de organisaties vaak onverwacht.
Was men bij ons eerste bezoek zonder uitzondering enthousiast, bij de bezoeken enige maanden later was men realistischer en had gemerkt dat wennen aan werken in een ander land, met een andere werkcultuur, een andere taal en vaak ook heel andere werkzaamheden, niet vanzelf gaat. Er was inmiddels over en weer heel wat van elkaar geleerd en dat ging niet altijd zonder wrijving of gedoe. Desondanks vond men het overigens overal wél de moeite waard.
Waar zitten dan die verschillen en lastigheden, en wat kun je als werkgever doen om die te overbruggen? We hebben dat uitgebreid beschreven in een e-boek. Hier geven we een paar voorbeelden.
Accepteren nieuwe situatie
Veel vluchtelingen starten hun werkzame leven in Nederland met eenvoudige werkzaamheden, soms ver onder het niveau waarop zij in eigen land werkten. Zij hopen zo snel mogelijk weer terug te keren naar hun oude niveau, maar dat duurt vaak veel langer dan ze dachten en nog vaker is het de vraag of het ooit gaat lukken. Bijvoorbeeld omdat de eisen die in Nederland gesteld worden veel hoger liggen, of omdat de betreffende expertise in Nederland niet gevraagd wordt. Denk bijvoorbeeld aan een Syrische advocaat: die kan met haar wetskennis weinig in een Nederlandse context. Het accepteren van deze situatie en het vinden van een nieuwe invulling van het werkzame leven kosten tijd en energie. Tegelijk is er aandacht nodig voor het leren werken in de nieuwe situatie. Dat roept vaak veel vragen op. Het is belangrijk dat de vluchteling een vaste contactpersoon heeft om deze vragen te bespreken.
Aandacht voor zittende medewerkers
Niet alleen de nieuwkomers hebben veel vragen, dat geldt ook voor de zittende medewerkers in de organisatie. De komst van een Syrische vluchteling kan hen onzeker maken. Wat moeten ze daarvan verwachten, hoe moeten ze zich opstellen, wat kunnen ze doen om de nieuwe collega zich thuis te laten voelen en mogen de collega’s op vrijdagmiddag nog wel een pilsje drinken? Het is belangrijk dat zij met hun vragen ergens terecht kunnen, zodat er over gesproken wordt en er oplossingen bedacht worden. Oplossingen die goed voelen voor zowel de zittende als de nieuwe medewerkers. Beiden moeten zich immers thuis voelen in de organisatie. Dit thuis voelen kan daarnaast versterkt worden door te stimuleren dat men elkaar leert kennen, bijvoorbeeld door het vertellen van verhalen over het eigen leven.
Weten hoe? Lees ons e-boek
Verschillen leiden natuurlijk niet alleen tot lastigheden en spanningen. We hoorden ook veel verhalen over wat men van elkaar geleerd heeft, over de toegenomen saamhorigheid in de organisatie en over vriendschappen die zijn ontstaan. Maar nogmaals: die positieve effecten komen makkelijker tot stand als er aandacht is voor de specifieke situatie van de nieuwe medewerker. Waar die extra aandacht nodig is, dat leest u in het e-boek.
Meer weten over dit project? Neem contact op met Sjiera de Vries, Sjiera.de.Vries@windesheim.nl
