Arbeidsmarkt van morgen

In Rotterdam werd op 4 november 2021 de eerste HBO-innovatieprijs Mens, Werk & Organisatie uitgereikt. Vijf genomineerde HBO-bachelor studenten presenteren zichzelf en hun afstudeerwerk in een korte video-pitch. In de pitches vertellen ze over hun afstudeerwerk, welke bevindingen en producten dat heeft opgeleverd en welke impact ze daarmee (hopen te) maken.

Wat is effectieve re-integratie en hoe kan de kwaliteit van het begeleidingsproces verhoogd worden? Roland Blonk (hoofdonderzoeker TNO, bijzonder hoogleraar aan de Universiteit van Tilburg en NSvP-fellow) houdt zich al geruime tijd met dit onderwerp bezig. "Het begeleiden van mensen naar werk is een vak: naast instrumenten is er een inbedding nodig in relationele processen. Bejegening speelt daarin een cruciale rol." Een interview.

Nederland heeft een inclusietekort - of eigenlijk een overschot aan onbenut talent. Zo’n 1 tot 2 miljoen mensen willen en kunnen op enige manier werken, maar slagen er niet in om aan duurzaam en betaald werk te komen. Daarom moet worden ingezet op een arbeidsmarkttransitie, die vier systemische stappen vereist. Dit zijn de conclusies van het white paper "De arbeidsmarkttransitie: naar meer waarde en meer werk", geschreven door Ton Wilthagen en Marieke Stolp.

Jaarlijks reikt de NSvP de David van Lennep Scriptieprijs uit aan drie jonge onderzoekers, die uitzonderlijk goede mastertheses schreven op het gebied van mens, werk en organisatie. Alleen de beste theses worden door de universiteiten genomineerd voor de prijs. Een onafhankelijke driekoppige jury beslist welke drie genomineerden de scriptieprijs winnen.

Hoe zet je de kracht van AI in ten gunste van werkenden en werkzoekenden? Het projectteam van Jaap Jan van Assen (eelloo) ontwikkelden een AI-gedreven instrument “Mark My Words – daarmee zoeken mensen op een Tinder-achtige manier naar banen die matchen bij hun profiel én geven zij feedback aan het systeem. Ze gaan als het ware in gesprek met het algoritme. Beoogd resultaat: betere kansen op de arbeidsmarkt en betere loopbaanbeslissingen voor werkenden. Bovendien draagt het bij aan meer Responsible en Explainable AI in recruitment. 

Op welke kenmerken verschilt de lijst van geschikte kandidaten, wanneer machine learning modellen worden gebruikt in plaats van meer traditionele technieken? Komen er meer inclusieve, diverse keuzes of juist meer exclusieve keuzes in geschikte kandidaten in de praktijk tot stand? Of maakt het geen verschil? Jacqueline van Breemen (NOA) onderzocht de consequenties van selectie met AI op de diversiteit van de geselecteerden. Ze won hiermee tevens de Eindprijs van de NSvP AI x Recruitment Challenge.

Sollicitanten zijn een belangrijke groep bij de introductie van algoritmes in matching en recruitment. Wat vinden zij ervan als zij door AI worden beoordeeld? Hoe eerlijk ervaren sollicitanten het als ze worden beoordeeld door AI op basis van hun LinkedIn profiel of video-interviews? En maakt het daarbij uit of ze uiteindelijk geschikt of ongeschikt worden bevonden? Een projectgroep aan de Vrije Universiteit onderzocht in het kader van de NSvP AI x Recruitment Challenge hoe het zit met de acceptatie van sollicitanten bij gebruik van AI in sollicitatieprocedures.

Siebren Houtman: "Als de nog nieuwbakken en thuiswerkend voorzitter van de NSvP mag ik vanuit mijn nieuwe en nagenoeg volledig in hout gebouwde huis vooruitkijken op 2021. Het is verleidelijk om de coronapandemie als uitgangspunt te nemen voor trends, maar eigenlijk heeft corona vooral duidelijker gemaakt hoe groot de problematiek wordt als we het louter maximeren van rijkdom niet inwisselen voor iets beters. Iets dat ongelijkheid en onrechtvaardigheid vermindert en bronnen weer op adem laat komen..."

Jacqueline van Breemen (onderzoeker en data analist bij NOA) deed onderzoek naar het gebruik van AI bij selectie. Ze vergeleek de uitkomsten met die van traditionele selectiemethoden. Welke kandidaten hebben het meest winst van de toepassing van AI? En is selectie met gebruik van AI betrouwbaar? Haar belangrijkste uitkomst: selectie met AI versterkt sommige bestaande vooroordelen. 

Ondanks alle beleid, wetgeving, akkoorden en dergelijke, geven werkgevers weinig prioriteit aan inclusief personeelsbeleid, zoals het aannemen van mensen met een arbeidsbeperking of oudere werknemers. (Aldus het SCP juli 2019). Om die reden lanceerde de Start Foundation twee jaar geleden, samen met arbeidsmarktprofessor Ton Wilthagen, de zogeheten parallelle arbeidsmarkt. Recentelijk vroegen ze duizend Nederlanders waar we mee aan de slag moeten. Wat vinden zij maatschappelijk waardevol werk? De uitkomsten vind je in dit rapport.