Maxim Laurijssen van de Rijksuniversiteit Groningen, won de eerste prijs van de David van LennepScriptieprijs voor zijn scriptie over psychopathisch leiderschap. Hij kwam tot de conclusie dat je je als organisatie kunt wapenen tegen de negatieve effecten van dat soort leiderschap met een sterk ethische cultuur.
In zijn scriptie stelt Maxim allereerst vast dat in leidinggevenden in organisaties regelmatig psychopathische trekjes vertonen. Ze commanderen wat af, bevoordelen zichzelf en vinden dat niet alleen normaal maar ook nog eens volkomen terecht, ze manipuleren ondergeschikten en nemen onaanvaardbare risico’s. Bovendien, zo lijkt het, is enige neiging tot psychopathisch gedrag zelfs bevorderlijk om in een leidinggevende positie te komen en zo’n positie te behouden. De vraag is dan, zo stelt Maxim Laurijssen terecht, wat de eigenlijke gevolgen van psychopathische leiders zijn en wat er eventueel tegen te doen is.
De jury: “De vraag die Maxim stelt is enerzijds van theoretisch belang – we weten erg weinig over de rol van psychopathie in organisaties – en anderzijds van groot maatschappelijk belang. Immers, er zijn goede redenen om aan te nemen dat psychopathisch gedrag voornamelijk negatieve consequenties heeft en inzichten in manieren om ons daar tegen te wapenen, zijn van groot praktisch nut. De richting die Maxim inslaat, namelijk door zich af te vragen of de mate waarin een leidinggevende is ingebed in een cultuur met sterke ethische normen en waarden bufferend kan werken, is wederom een slimme zet. Bedrijfsethiek staat hoog op de wetenschappelijke agenda, we weten steeds beter hoe die te bereiken en vast te houden is, en dus hebben we hier een theoretisch sterk verankerde interventie met mogelijkerwijs groot praktisch effect.”
Maxim Laurijssen rapporteert in zijn scriptie maar liefst drie aparte en originele studies om zijn onderzoeksvragen te beantwoorden. In de eerste twee experimenten laat hij overtuigend zien dat leidinggevenden met psychopathische trekjes ook door hun ondergeschikten als manipulatief, zelfzuchtig, en niet-te-vertrouwen worden waargenomen. In een derde studie laat Maxim vervolgens zien dat deze negatieve effecten van psychopathisch leiderschap sterk verminderen, wanneer zo’n leidinggevende in een sterk ethische bedrijfscultuur opereert. Dit betekent dat, om ons te hoeden voor psychopathische leiders, we ofwel moeten zorgen dat ze niet zo gemakkelijk omhoog stijgen (een gewaarschuwd mens telt voor twee), ofwel dat we moeten zorgen voor een sterke ethische bedrijfscultuur.
Maxim Laurijssen - “Harnessing against psychopathic leaders: The Moderating role of ethical culture in the relationship between corporate psychopathy and destructive leadership.
Maxim werd tijdens zijn scriptieonderzoek begeleid door prof. dr Barbara Wisse.
David van Lennep Scriptieprijs
De David van Lennep scriptieprijs wordt jaarlijks uitgereikt door de Nederlandse Stichting voor Psychotechniek (NSvP) voor de drie beste master theses op het gebied van arbeid, beroep en organisatie. De prijs is één van de manieren waarop de stichting bijdraagt aan de innovatie op het terrein van de arbeids- en organisatiepsychologie. Jaarlijks worden er over dit onderzoeksterrein ongeveer 150 master theses geschreven. Alleen de beste worden door de universiteiten genomineerd voor de David van Lennep scriptieprijs.
€ 3.500 voor de prijswinnaars
De drie prijswinnaars ontvangen ieder een bedrag van € 3.500 als aanmoediging om op de ingeslagen weg door te gaan. De sectie die de student heeft begeleid krijgt € 1.500. De onafhankelijke jury bestond dit jaar uit prof. dr. Carsten K.W. De Dreu, prof. dr. Bernard A. Nijstad en prof. dr. Marise Ph. Born,
Reageren