Een onderzoek naar het verband tussen agile (zelfsturend) werken in kleine teams en pro-actief gedrag van de individuele werkenden. Tom Junker (Erasmus Universiteit Rotterdam) deed hiernaar onderzoek en ontwikkelde een eigen meetinstrument: Agile Team Practices Scale, bruikbaar voor alle type sectoren. Hij leverde daarmee een belangrijke bijdrage aan zowel de theorievorming als aan de praktijk van agile werken in organisaties. De jury van de David van Lennep Scriptieprijs beloonde Tom dan ook met de tweede prijs. Inmiddels is Tom in een promotietraject bezig met vervolgonderzoek aan de Erasmus Universiteit.
Grote kans dat als je dit leest, je wel eens agile hebt gewerkt of er in ieder geval wel eens van hebt gehoord. Voorop staat dat het concept de laatste jaren enorm aan populariteit heeft gewonnen. Je zou daarom verwachten dat er ondertussen ook veel wetenschappelijk onderzoek naar gedaan is. Dat blijkt in de praktijk nog best tegen te vallen. Er bestaat veel kwalitatief onderzoek in voornamelijk de IT-sector, waar de oorsprong van agile werken ligt. Maar vaak zonder theoretisch kader, en zonder toepassing van een meetinstrument. Dus maakte Tom er zelf maar een. Hij ontwikkelde de Agile Team Practices Scale (ATPS), bruikbaar voor alle type sectoren.
Wat is agile werken?
Agile komt neer op zelfsturend werken in kleine teams. Het team heeft een gezamenlijk doel, hoe het daar naartoe werkt vullen de teamleden zelf in. Daarbij moet een belangrijk onderscheid gemaakt worden tussen het uitvoeren van agile taken en agile teamwork, aldus Tom. Een team dat taken agile uitvoert, plant niet ver vooruit maar update en herdefinieert de taken constant. Een team dat agile samenwerkt, organiseert zichzelf in termen van acties. Bijvoorbeeld met een daily standup (een dagelijkse staande meeting van max. 15 minuten) en aan het einde van het proces een retrospectieve meeting. Het is belangrijk om dit verschil te erkennen, omdat verschillende teams verschillende typen werk uitvoeren en je dus niet alles onder dezelfde agile-noemer kunt scharen.
Door gedeelde normen in het team ontstaat een omgeving die
motiveert om je pro-actief te gedragen
Veel respondenten
Tom deed onderzoek onder maar liefst 476 werknemers, samen werkzaam in 114 teams, allemaal van dezelfde organisatie. Bij het bedrijf waar Tom eerder stage liep - een groot Duits spoorbedrijf - waren ze een transformatie naar agile werken aan het implementeren. Daar zag Tom goede mogelijkheden voor zijn onderzoek, en zo geschiedde.
De invloed van agile werken op job crafting en intrapreneurship
Tom onderzocht of agile werken van invloed was op pro-actief gedrag van medewerkers, vertaalt in job crafting (een manier om zelf je baan anders vorm te geven, bijvoorbeeld door taken of samenwerkingen aan te passen) en intrapreneurship (intern ondernemerschap: je binnen de organisatie als ondernemer gedragen). Uit het onderzoek blijkt het aannemelijk dat het uitvoeren van agile teampraktijken zorgt voor gedeelde normen binnen het team. Door die gedeelde normen ontstaat een omgeving die motiveert om je pro-actief te gedragen. Dus ja, het lijkt erop dat agile werken van invloed is op pro-actief gedrag van medewerkers.
De resultaten beklijven in de organisatie
Een van de leukste dingen aan het schrijven van de scriptie vond Tom het analyseren van de data. Hij paste een cross-level model toe om de invloed van pro-activiteit te onderzoeken. De resultaten van het onderzoek werden ook aan de medewerkers terug gekoppeld. Ieder team dat uit vijf of meer respondenten bestond, ontving een feedbackrapport van hun teamprestatie. Binnen de organisatie heeft Tom aan verschillende afdelingen de uitkomsten van het onderzoek gepresenteerd. Zijn onderzoek verdween niet in de spreekwoordelijke la, aangezien de organisatie zelf al een verandering in gang had gezet om agile te gaan werken. Het onderzoek van Tom was dus ook een welkome bevestiging van hun keuze.
Momenteel werkt Tom aan zijn PhD agile werken aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en voert hij vervolgonderzoek uit. Heb je als team of organisatie interesse om deel te nemen aan deze studie? Stuur Tom gerust een e-mail (junker@essb.eur.nl), hij vertelt je er graag meer over. Zijn bekroonde masterthesis Agile Team Practices: Construct Development and Multilevel Study is hier te downloaden.
De David van Lennep Scriptieprijs wordt jaarlijks uitgereikt aan de drie beste mastertheses op het gebied van arbeid, beroep en organisatie. Deze prijs is een van de manieren waarop de NSvP bijdraagt aan de innovatie op het terrein van de arbeids- en organisatiepsychologie. In een reeks van drie interviews leert u de drie winnaars van de Scriptieprijs 2019 beter kennen. Tom Junker (Erasmus Universiteit Rotterdam) won dit jaar de tweede prijs en werd geïnterviewd over zijn excellente scriptie en onderzoek.
