Werken in Breder Belang

Werk dat bijdraagt aan de kwaliteit van de samenleving wordt steeds belangrijker met de huidige arbeidskrapte. Maatschappelijke sectoren die bijdragen aan brede welvaart lopen tegen uitdagingen aan wat betreft het werven en behouden van personeel. Studerende jongeren – de werknemers van morgen – zouden een belangrijke rol kunnen hebben in het vervullen van waardevolle functies. Maar zijn deze jongeren wel bezig met de maatschappij en hun bijdrage hieraan? En zijn zij gemotiveerd om te gaan werken in Breder Belang ? Of worden zij al geconfronteerd met (te) hoge verwachtingen en hebben zij hun handen vol aan het vinden van woonruimte en het afbetalen van hun studieschuld? Masterstudente Susan Vermeulen zoekt het uit tijdens haar stage bij de NSvP. 

Op 7 februari organiseerden het Tijdschrift voor Arbeidsvraagstukken en de NSvP het symposium ‘Werken tot Nut van het Algemeen’. Centraal stond de vraag waar we ons schaarse arbeidspotentieel voor willen inzetten. En wat is nuttig werk precies? Hoe gaan we van bullshit- naar bull’s eye banen? Een middag met levendige discussies vanuit veel verschillende perspectieven, waaruit blijkt dat moeilijk een eenduidig antwoord te geven is op de vraag wat de belangrijkste opgaven van de toekomst zijn en wie dat bepaalt. Wat wel vaststaat is dat de verbinding tussen werk, maatschappelijke opgaven en de ervaring van zinvol werk, aandacht vraagt en dat werk méér is dan een bijdrage aan het BNP of puur het verwerven van inkomen.

Dit symposium stelt de belangrijke toekomstvraag waar we ons schaarse arbeidspotentieel voor willen inzetten. Wat is nuttig werk? En hoe komen we van bullshit naar bull's eye banen in een krappe arbeidsmarkt? We jagen een debat aan over nuttig werk in relatie tot behoeften in de samenleving, de economie en de persoonlijke ervaring van zinvol en waardevol werk. Het symposium is een initiatief van de NSvP en het Tijdschrift voor Arbeidsvraagstukken. Woensdag 7 februari 2024, Utrecht.

Vraag jij je af hoe we de groeiende tekorten aan personeel kunnen aanpakken? Durf jij verder te kijken dan je eigen bubbel? Trainees van We Care To Disgover zijn op verzoek van de NSvP de uitdaging aangegaan met het vraagstuk van arbeidsmarktkrapte en de noodzaak van werk in breder belang, met als doel het creëren van een toekomstbestendige arbeidsmarkt. Zij introduceren hun nieuwe NSvP-project "Buiten je Bubbel” en de Themamiddag op 3 februari 2024.

De noodzaak van werken in breder belang wordt gelukkig steeds meer erkend. Tegelijkertijd kampen maatschappelijke sectoren als zorg, onderwijs, kinderopvang, vrede en veiligheid in de huidige arbeidsmarkt met ongekend grote uitdagingen bij het werven en behouden van vast personeel. Tijd dus voor een maatschappelijk debat over de inzet van onze schaarse arbeidscapaciteit in de toekomst. Niet alleen bij crisismanagement, maar als fundament voor een gezondere duurzame samenleving, stelt NSvP-voorzitter Siebren Houtman.

Nu werkt nog 1 op de 7 mensen in de zorg, maar om de continuïteit in de zorg te blijven garanderen moet dat straks naar 1 op 3. Dat lijkt een onmogelijke opgave, ook omdat de instroom weliswaar stijgt, maar de uitstroom momenteel ongekend hoog is. De zorg zal dus op zoek moeten naar andere manieren om het werk te organiseren en naar manieren om talent beter aan zich te verbinden en te blijven boeien. Hoe? Door nu al volop te experimenteren en innoveren, is de overtuiging in de regio Midden-, Zuid- en Zuid-West Gelderland. Een interview met Jennifer de Boer en Willem Rutgers, beiden van Werkgeversvereniging Zorg en Welzijn.

Nu brede welvaart steeds meer als graadmeter wordt gezien voor vooruitgang is het tijd om uitgebreider stil te staan bij de begrippen nuttig werk/werken in het algemeen belang. Arbeidseconoom Ronald Dekker, gasthoofdredacteur van het jaarlijkse NSvP-themanummer van het Tijdschrift voor Arbeidsvraagstukken, hoopt dat de kennis hierover verdiept - bijvoorbeeld over de rol van technologie, industriepolitiek en de rol van het onderwijs bij toekomstig nuttige banen. 

Het moet normaal worden dat mensen zich naast hun baan inzetten voor kwetsbare maatschappelijke sectoren als zorg en onderwijs. Met het nieuwe NSvP-programma ‘Werken in Breder Belang’ wil programmamanager Luc Dorenbosch het gevoel van urgentie terugbrengen dat in coronatijd ontstond. "Dit zal vooral een ‘will-based’ keuze moeten zijn, vanuit de motivatie voor het algemeen belang."

De transitie die nodig is om iedereen zorg te bieden, terwijl het arbeidstekort verder oploopt en de zorgvraag stijgt, vraagt volgens consultant Jacqueline Stuurstraat om veelzijdige veranderingen. “Vijftien jaar geleden wezen de arbeidsmarktrapporten al op dubbele vergrijzing en de arbeidsmarkttekorten, maar de urgentie wordt pas sinds kort echt gevoeld. Met de oplopende personeelstekorten is veranderen steeds lastiger, elke dag uitstel is een dag verloren.” Een interview. 

Krapte in de zorg? Absoluut. Maar een tekort aan arbeidspotentieel is er volgens directeur Wilco de Vries van Tempo-Team Specialties zeker niet. Vooral extra begeleidingscapaciteit is nodig om de vicieuze cirkel waar zorgorganisaties in zitten te doorbreken. "Geïnteresseerden en nieuwkomers zullen dan ook echt in de zorg gaan én blijven werken. Zo verlaag je ook de werkdruk en uitstroom van zorgpersoneel.”