Een groep jonge, gedreven medewerkers van het UWV onderzocht een gedragsgerichte benadering om een goede match op de arbeidsmarkt en daarmee de kansen voor werkzoekenden te vergroten. Langs de kant staan is voor alle werkzoekenden frustrerend. Bovendien levert het ook achterstand op op het gebied van leren en ontwikkelen, omdat het meeste geleerd wordt via informeel leren op de werkvloer. Met name werkzoekenden van boven de 45 jaar met een opleiding op MBO-niveau in de administratieve sector hebben moeite om een baan te vinden. De gedachte van deze mensen is vaak dat dit vooral komt door hun leeftijd; terwijl met name het type vacatures waar zij op solliciteren van grote invloed is. In 2017 waren er 340 vacatures en 32.000 werkzoekenden die op vacatures voor administratieve functies reageerden. Door de teleurstelling als gevolg van afwijzingen ontstaat een negatieve stereotypering waarin de werkzoekende zichzelf afschrijft en als “te oud” bestempelt. Het Team UWV onderzocht in het kader van de NSvP NudgeChallenge hoe met een gedragsgerichte benadering deze patstelling doorbroken kan worden.
Vier gedragsbelemmeringen
In een eerste explorerende fase heeft het Team UWV vier gedragsbelemmeringen in kaart gebracht. Deze belemmeringen weerhouden de werkzoekenden ervan om hun werkzoekgedrag aan te passen. Een eerste belemmering is het hebben van te weinig kennis over de kansen op de arbeidsmarkt. Het is niet duidelijk voor de werkzoekenden wat nu precies kansarme en kansrijke beroepen zijn. Daarnaast bleek uit het onderzoek van het UWV dat de motivatie om te veranderen verkleind wordt door angst en onzekerheid. De onbekendheid maakt het lastig om open te staan voor beroepen waar zij nog geen ervaring in hebben opgedaan. Tot slot blijkt dat bij werkzoekenden de “zelf-effectiviteit” laag is: veel mensen twijfelen of ze de vaardigheden en kennis wel hebben om in een ander beroep te slagen.
De OntwikkelNudge
Om deze gedragsbelemmeringen te verminderen heeft het UWV een nudge ontwikkeld bestaande uit een informatieve mail aan de werkzoekenden. Ten eerste werd daarin een stappenplan van twee stappen beschreven om het makkelijker te maken om kansrijke vacatures te vinden. Met een overzicht van kansrijke en matchende beroepen dichtbij de eigen eerdere administratieve functie, werd het zoeken ook makkelijker gemaakt. Door algemene en herkenbare functie-eisen weer te geven (secuur werken, goed organiseren) ervaren werkzoekenden bovendien minder afstand tot de kansrijke beroepen. Het overzicht geeft een reëel beeld van de beroepen, wat de angst voor het onbekende mogelijk weg neemt. Ook wordt duidelijk dat het om functies gaat die niet zo ver af liggen van de eigen ervaring, waardoor gevoelsmatig de status quo niet te erg aangepast wordt.
Om de negatieve stereotypering rond de eigen leeftijd te doorbreken, werd per mail informatie gegeven over de kansen op werk in de administratieve sector. Door te vermelden dat er in 2017 in deze sector 2017 maar 340 vacatures waren en 32.000 werkzoekenden werd het arbeidsmarkt-aspect benadrukt. Ook werd een voorbeeld gegeven van iemand die daadwerkelijk op oudere leeftijd een overstap maakte naar een vergelijkbaar beroep in een ander sector. Zo’n rolmodel kan het vertrouwen in eigen kunnen vergroten. De aanpak valt onder een gedragsgerichte benadering, omdat er rekening wordt gehouden met typisch menselijke angsten en biases. Maar de nudge liet eigen keuze open - de werkzoekende bleef bewuste en goed geïnformeerde keuzes maken over de vacatures waarop hij wel of niet reageerde.
Onderzoek en resultaten
In totaal waren 1861 werkzoekenden betrokken in het experiment, waarbij de helft de mail met aanvullende informatie kreeg (de Nudge-conditie) en de helft een controlegroep vormde. Uit het onderzoek bleek dat van de werkzoekenden die de e-mail ontvingen 30% meer naar kansrijke beroepen werd gezocht. Bovendien veranderde ook hun sollicitatiegedrag: terwijl het aantal sollicitaties hetzelfde bleef reageerden zij vaker op kansrijke beroepen en minder vaak op administratieve beroepen.
Welke inzichten heeft de ontwikkeling van de nudge opgeleverd?
Doordat de nudge van het UWV veel verschillende technieken bevat (en als het ware een “gedragstechnieken cocktail” is), is het lastig vast te stellen welke gedragstechniek precies welk aandeel in de effectiviteit heeft gehad. Een tip is daarom om de verschillende technieken en biases te isoleren in het onderzoek. In het geval van de UWV was de nudge eenvoudig en weinig kostbaar. Mochten de kosten hoger liggen dan kan het nuttig zijn om eerst te testen welke onderdelen precies het effect geven.
Een tweede inzicht is dat het UWV heeft opgedaan tijdens het ontwikkelen van de nudge is dat de effectiviteit na verloop van tijd afneemt. De groep die bereikt is met gedragsverandering is niet makkelijk te vergroten door de boodschap vaker te herhalen; dan moet over andere aanpakken nagedacht worden. Voor duurzame gedragsverandering denkt het UWV na over een combinatie met andere gedragstechnieken zoals boosting.
Lees ook het toegankelijke Kennisverslag van het UWV over de opzet, uitvoering en resultaten van het onderzoek.
Bronnen:
UWV. (2017). Overstapberoepen voor administratief medewerkers secretariaat. Geraadpleegd van https://www.werk.nl/xpsimage/wdo219599.
