Tussen de jongeren die de komende jaren de arbeidsmarkt zullen betreden bestaat een scherpe tweedeling. Onlangs verscheen een boeiend witboek ‘de grenzeloze generatie op de arbeidsmarkt’ gepubliceerd door Manpower en onderzoeksbureau Motivaction. Het boek biedt veel praktische inzichten en tips over hoe met deze nieuwe werknemers om te gaan. De onderzoekers verdelen de werknemers van de toekomst in zelfredzamen en structuurzoekers. Samengevat: zij die het vanzelf gaan redden en zij die het de komende jaren bijzonder moeilijk gaan krijgen een plek op de arbeidsmarkt te veroveren.
Er is al veel bekend over de jonge generatie geboren na 1986 onder etiketten als Y, Z, Einstein of Screenagers. In het witboek wordt, op basis van veel interviews met deskundigen en cijfers uit eerder onderzoek, inzicht gegeven in deze generatie en wat komende jaren de knelpunten zullen zijn als zij zich op de arbeidsmarkt begeven. Ook komen diverse werkgevers aan het woord over hoe zij succesvol jongeren integreren in hun bedrijfscultuur. Belangrijk kenmerk van de moderne jongere: een heel positief zelfbeeld. Tweederde van de jongeren voelt zich op één of andere manier bijzonder en heeft juist daarom vaak een overspannen verwachting van de toekomst. De onderzoekers stellen: ‘Deze jongeren zijn in luxe opgegroeid. De zelfredzamen onder hen staan onbevangen in het leven. Bijna als vanzelf vinden zij hun weg in de maatschappij. Ze zijn grenzeloos, ook letterlijk.’
Structuurzoekers
‘De structuurzoeker echter is meer naar binnen gericht, voelt zich eerder buitengesloten en hecht belang aan regelmaat en structuur. Hij of zij zal zich minder goed staande kunnen houden in onze steeds complexer wordende samenleving en dreigt buiten de boot te vallen. Wat voor de ene jongere een Luilekkerland aan keuzemogelijkheden is, is voor de andere een draaikolk zonder enige vorm van houvast.’ De onderzoekers stellen dat maatschappelijke zorgen over de toekomst van de jonge generatie gerechtvaardigd zijn als het gaat om de groep structuurzoekers. Onder hen bevindt zich een aanzienlijk aantal jongeren dat dreigt af te glijden naar een onzeker bestaan. Ook in tijden van krapte zullen zij waarschijnlijk niet aan het werk komen.
Zorg en onderwijs
De jongeren van nu hebben een sterke voorkeur voor sectoren en beroepen met een extravert karakter. Ze zoeken ‘een podium’ en willen zichzelf laten zien. Vrije beroepen en commerciële functies spreken daarom veel meer tot de verbeelding dan werken in de zorg of het onderwijs. Terwijl juist deze laatste twee sectoren te maken krijgen met grote tekorten. Zorg en onderwijs hebben traditioneel te maken met werknemers die hun vak zien als een roeping. Jongeren die zo in het leven staan zijn er nog wel, maar er komt ook een nieuw type werknemer die méér uit zijn loopbaan wil halen. In het witboek komt Sjoerd Slagter aan het woord, voorzitter van de VO-raad, de sectororganisatie voor het voortgezet onderwijs. Hij stelt: ‘Op scholen zie je steeds meer docenten die een baan in het onderwijs zien als tussenstation. Ze komen om ervaring op te doen met pubers, leren iets van klassenmanagement en het schrijven van methodes en stappen daarna over naar een andere sector. Daar is niets mis mee, maar je zult andere dingen moeten doen om die groep te boeien of te binden. ‘
Sterke individuen
De grenzeloze generatie is natuurlijk een product van een opvoeding door ouders geboren in de jaren zestig en zeventig, die geen grenzen stelden en alles mogelijk maakten. Maar ook het Nederlandse onderwijs is gericht op de maximale ontplooiing van het individu. Jos Slagter: ‘In plaats van het individu kun je ook de samenleving als uitgangspunt nemen en kijken waar de maatschappij over ongeveer twintig jaar behoefte aan heeft. Dan draait het opeens niet meer om competenties, maar ook om waarden als saamhorigheid, solidariteit en duurzaamheid. In landen als Singapore en China is het collectief de leidraad bij de inrichting van het onderwijs. Daar is men zich veel beter bewust dat onderwijs bepaalt wat voor samenleving je krijgt: onderwijsinstellingen zijn de inrichters van de 21ste eeuw.’
Het witboek van Manpower staat in de bijlage.
Reageren