Herontwerp het werk om het virus heen
Hoe kunnen we gezond en productief om het virus heen werken? Corona workarounds zijn slimme fysieke, technologische en organisatorische oplossingen die kunnen helpen om werktaken minder coronagevoelig te maken. Van plexiglas tot combi-jobs; alles wat kan helpen verzamelen we graag!
Gefaseerde taakuitdagingen in coronatijd
De uitdagingen in werk zijn in deze coronacrisis zeer divers en verlopen hoogstwaarschijnlijk in fases.
- In de eerste fase waren het de vitale beroepen die gezond en veilig door moesten, terwijl de rest zoveel mogelijk binnen moest blijven.
- In de tweede fase gaat het over het weer langzaam opstarten en opengaan van winkels, horeca, scholen, fabrieken en kantoren en de protocollen die hiervoor zijn opgesteld.
De fases die volgen gaan over hoe we een gezonde en productieve manier vinden om met blijvende en wisselende restricties door te werken.
- Hoe gaan we om met de psychologische stress en onzekerheid van het nieuwe normale (thuis)werken?
- Welke taken lenen zich echt voor afstandswerk en welke taken willen we liever face-to-face aanpakken?
- Is iedereen nog even inzetbaar op werktaken als voorheen, of moeten we op een andere flexibele manier omgaan met de personeelsbezetting en verdeling van werk? Ook kijkend naar oudere risicogroepen?
- Welk werk heeft zich sinds de uitbraak van het virus opgehoopt en/of vraagt om extra handen?
- En hoe kunnen we daar mensen voor aantrekken en werven waarvan het werk is stilgevallen of al langer op afstand van de arbeidsmarkt staan?
Vijf soorten Corona workarounds
We onderscheiden 5 soorten Corona workarounds met als onderliggend streven gezond en productief doorwerken:
- Contact-workarounds: hoe kunnen we menselijk contact op taken minder direct maken?
- Plaats-workarounds: hoe kunnen we taken minder plaats- en reisafhankelijk maken?
- Stress-workarounds: hoe kunnen we de psychologische taakstress verminderen die voortkomt uit anders (thuis)werken?
- Bezettings-workarounds: hoe kunnen we taken (tijdelijk) anders en/of flexibel bemensen zodat risicogroepen medewerkers minder kans lopen op besmetting en productief door kunnen?
- Wervings-workarounds: hoe kunnen nieuwe mensen aantrekken en betrekken bij bestaande en nieuwe taken die tijdens en na deze crisis van vitaal belang zijn (maar onder druk staan)?
De aard van de workaround
Workarounds kunnen in deze context van verschillende aard zijn:
- Van fysieke aard: Bijvoorbeeld aanpassingen in fysieke zin, zoals aanpassingen en aanwijzingen op de werklocatie, het wijzigen van de locatie of bijvoorbeeld nieuwe gereedschappen.
- Van technologische aard: Dit betreft workarounds door het introduceren van nieuw ontwikkelde (computer)technologie of bestaande technologie die op een andere manier wordt toegepast.
- Van organisatorische aard: Hierbij wordt het corona-virus omzeild door mensen anders te organiseren in en rond het werk. Het gaat hier ook om aanvullende HR-maatregelen die nodig zijn voor gezond en productief doorwerken op bepaalde taken.
De workarounds zijn natuurlijk bedoeld bovenop de hygiënevoorschriften en richtlijnen zoals het thuis blijven bij klachten of het handen wassen voor, tijdens en na het werk. Daarnaast zijn er diverse corona-protocollen per branche of sector opgezet met ideeën voor het veilig en gezond doorwerken. Hierin zijn afspraken en regels opgenomen die belangrijk zijn om te volgen om weer meer ‘open’ te kunnen als branche of sector. Workarounds kunnen daaraan nu en op termijn iets toevoegen, al naar gelang het werk op een later moment tegen nieuwe uitdagingen aanloopt.
Taakvoorbeeld: Verlenen van zorg
Zoals hier uitgebreid te lezen is, is het om slim te kunnen ingrijpen in werk van belang om dat werk in verschillende onderdelen te zien. Niet elke taak in het werk wordt op dezelfde manier door het coronavirus beperkt of beïnvloed. Door in te zoomen op het werk in taken zie je meer mogelijkheden voor herontwerp, herverdeling of heroriëntatie. Belangrijk is daarvoor om in beeld te hebben wat de verschillende taken in het werk of beroep zijn. Zie onze takenverkenner.
Neem bijvoorbeeld het verlenen van zorg, een taak die in verschillende beroepen terugkomt op een meer of minder acute en medische manier. Het blijft een corona-gevoelige taak, gezien het menselijk contact dat vereist is en de plaatsgebondenheid (waardoor het buitenshuis moet en mogelijk gepaard gaat met reizen). Hoe kunnen we hier productief, gezond en verantwoordelijk in doorwerken?
Hierboven is geïllustreerd hoe je bij zorgtaken mogelijk om het virus heen zou kunnen werken met verschillende workarounds van (locatie)fysieke, technologische en organisatorische aard. Dan gaat het natuurlijk over plexiglas-afschermingen in de spreekkamer, maar zeker ook over online workarounds die de druk op de plaatsgebonden zorgtaken beperken (online consultaties, thuisdiagnoses). Op dit gebied zien we al veel mooie voorbeelden in de praktijk worden gebracht.
Maar waar het bij zorgtaken ook over gaat is het tekort aan mensen om ze uit te voeren mocht er een tweede corona-golf komen. Hoe betrek je dan met haast op een andere manier mensen bij de zorg - buiten de reguliere wervingswijze? Hier kan het gaan over snelle e-certificering op specifieke zorgtaken, waardoor mensen kunnen bijdragen op één microtaak (bloedprikken, testafname, voeding), waardoor niet het hele zorgpakket hoeft te worden aangeleerd. We zoeken dan niet alleen verpleegkundigen, maar testers, prikkers, tillers, patiënt-nabellers of temperatuurders. Iets wat we kunnen leren van hoe online arbeidsplatsforms het werk aanbieden.
Maar ook op HR-organisatorisch gebied zouden de banden met organisaties waar mensen met een BIG-registraties werken kunnen worden versterkt. Zorgverzekeraar Achmea gaf aan het begin van de coronacrisis haar medewerkers met zorgervaring vrijwillig de kans om (parttime) bij te springen in de zorg, met behoud van salaris. Een wervings-workaround waar regionaal met een groep organisaties samen vacatures voor combi-jobs kunnen worden gemaakt, waarbij mensen op meerdere taken bij meerdere werkgevers inzetbaar kunnen zijn. Defensie is er al mee bezig.
Kortom: hoe meer alternatieven we in beeld hebben, hoe groter de kans dat er iets tussen zit dat werkt.
Laat jouw workaround-idee hier achter!
Werkherontwerp: onderzoek blijft nodig
Het idee om werk te herontwerpen is niet nieuw en is al vele jaren bekend onder de naam job redesign. In het verlengde daarvan is er tegenwoordig veel aandacht voor herontwerp op maat door middel van job crafting of job carving waarmee gesleuteld wordt aan duurzamer werk. Bij herontwerp van werk kijk je in de basis naar de vraag ‘wie, met wie, welke taken, hoe, hoeveel, waar en wanneer het beste kan doen om persoonlijk goed inzetbaar te zijn en te blijven?’. Het kan gaan om kleine taakinnovaties, taakveranderingen en taakafsplitsingen die tezamen medewerkers in staat stellen hun werk gezonder en productiever uit te voeren.
De oplossingen zijn niet allemaal op voorhand bekend en worden bij voorkeur samen met medewerkers ontworpen. Vaak worden ze getest in een experiment of pilot om na te kunnen gaan of de verandering in het werk ook daadwerkelijk het beoogde effect heeft, zonder onverwachte bijwerkingen. In het rappe tempo waarin organisaties nu werkaanpassingen maken, gaan we daar nog even aan voorbij; daar is tijd voor nodig.
Daarom zijn de genoemde workarounds op deze site nog niet per se evidence-based, al volgen ze wel de richtlijnen vanuit de overheid. Later dit jaar willen we eventueel het onderzoek naar sommige interessante workarounds actiever stimuleren.
Volg ons dus op social media of schrijf je in op de NSvP nieuwsbrief!