Jongeren met een licht verstandelijke beperking zullen vanwege hun beperkingen niet binnen elk beroep floreren. Een goede keuze is juist voor deze groep van extra groot belang. Om tot een goede keuze te komen, voldoen de gewone beroepskeuzetests niet. Daarom is met steun van de NSvP voor deze groep een speciale test ontwikkeld: de SIWIT.
Beroepsoriëntatie van jongeren met een verstandelijke beperking
In de carrièrebegeleiding van licht verstandelijk beperkte jongeren neemt beroepsoriëntatie een belangrijke plaats in. Een goede match tussen beroepsinteresse en werk is belangrijk voor de tevredenheid met en betrokkenheid bij een functie en vermindert de kans op uitval.
Beschikbare testen voldoen niet
De beschikbare beroepskeuze-instrumenten voldoen niet aan de specifieke eisen die deze jongeren stellen. Zo heeft de groep doorgaans moeite met het verwerken van geschreven informatie. Een beroepsinteressetest moet daarom vooral visuele informatie bevatten. Daarnaast hebben deze jongeren weinig inzicht in de verschillende aspecten die bij een bepaald beroep horen. Ze laten zich gemakkelijk leiden door een mooi uniform of schattige baby’s zonder zich te realiseren wat het beroep precies inhoudt en welke kennis en vaardigheden daarvoor nodig zijn. Bovendien zijn er maar een beperkt aantal beroepen waar ze geschikt voor zijn. Een test die uitkomt op functies die boven het capaciteitsniveau van de kandidaat liggen, schept irreële verwachtingen. Juist bij deze groep, die het lastig vindt om te abstraheren en generaliseren vanuit testuitkomsten, zou de testuitkomst ook een praktische toepassing moeten hebben.
Ontwikkeling van een nieuwe digitale interessetest
Omdat er geen valide beroepskeuze-instrument bestaat die voldoet aan de bovengestelde eisen hebben onderzoekers van HR Studies (Universiteit van Tilburg) in samenwerking met de stichting Sterk in Werk de SIWIT ontwikkeld. De stichting Sterk in Werk is gespecialiseerd in arbeidsintegratie van jongeren met een ontwikkelingsstoornis of leer- en/of gedragsproblemen. De SIWIT is een digitale foto-interessetest voor beroepen waarvoor weinig of geen opleiding nodig is. Als uitgangspunt voor de SIWIT-test is een beroepenmatrix ontwikkeld waarin alle voor de doelgroep relevante beroepen zijn ondergebracht en ingedeeld naar soort werkzaamheden (zoals schoonmaken of groenwerk) en soort werkomgeving (zoals fabriek of bouwplaats). Op basis van deze matrix zijn foto’s gemaakt van concrete werkzaamheden waarbij de kandidaat kan aangeven wat hij/zij leuk of niet leuk vindt. In de terugrapportage worden de voorkeuren voor de verschillende interessegebieden gegeven en de beroepen die daarbij horen. Daarnaast wordt per beroep aangegeven welke competenties er nodig zijn om dat beroep uit te kunnen oefenen (zie schema).
SIWIT-test ook breder toepasbaar
De SIWIT-test is in eerste instantie ontwikkeld en gevalideerd voor jongeren met gedrags- en/of ontwikkelingsstoornissen, maar kan mogelijk ook worden getest en gebruikt voor ROC’ s en voor oudere personen, zoals laagopgeleiden met verstandelijke en gedragsbeperkingen die in een re-integratietraject zitten.
